Mariakerk in Essen
De monumentale Mariakerk is al in 2008 ontwijd en gesloten. Daarna is de kerk als opslagruimte en kleedkamer gebruikt. Nu moet een verbouwing een langdurig gebruik van de kerk als woonruimte mogelijk maken. Door middel van een houtconstructie zijn in de kerk twaalf koopwoningen ontstaan met een oppervlakte van 50 tot 150 m², verdeeld over drie verdiepingen.
Mariakerk in een oogopslag
Waaiervormige balkenstructuur in de Mariakerk
In de kerk werd aan de twee bestaande rijen kolommen een derde rij kolommen toegevoegd van gelamineerd hout. De kolommen werden door middel van gelamineerd houten onderslagbalken met elkaar verbonden. In het halfronde koor is een waaiervormige balkenstructuur gemaakt. De kolommen en onderslagbalken zijn verankerd door middel van verschillende verbindingsmiddelen, die vastgezet zijn in de bestaande constructie.
Bauvorhaben | Mariakerk, Essen-Steele, Duitsland |
---|---|
Bouwmethode | Gelamineerde houten kolommen en plafonds van X-LAM |
Bouwjaar kerk | 1924/25 |
Periode verbouwing | 2020-2022 |
Bouwkosten constructie | 3,9 miljoen |
Gebruiksoppervlakte | 1.450 m2 |
Volume van de houten onderdelen | 2.100 m³ |
Opgeslagen CO2 in de constructie | 1.593,90 tCO2 |
Vermeden CO2 in de constructie | 1.912,68 tCO2 |
Opdrachtgever | Lambert Schlun GmbH & Co. KG, Essen, www.schlun.de |
Architect kerk | Stadtbaurat Wilhelm Stark, Duitsland |
Architect verbouwing | Architekturbüro Dr. Ing. Hermann Klapheck – Büro für Architektur und Stadtplanung, Recklinghausen, Duitsland www.dr-klapheck.de |
Constructeur | LWS Ingenieurgesellschaft für Tragwerksplanung mbH, Duisburg, Duitsland www.lwsing.de |
Brandveiligheid | IfBW Ingenieurbüro für Brandschutz Wuppertal GmbH, Wuppertal, Duitsland www.ifbw-gmbh.com |
Detailengineering, bewerking en motnage van de houten constructie | DERIX-groep |
Prijzen & onderscheidingen voor de Mariakerk
Houtbouwprijs
Noordrijn-Westfalen 2024
De Mariakerk is bekroond met de Houtbouwprijs Noordrijnwestfalen 2024. Het gebouw maakte indruk als geslaagd voorbeeld van de bouwkundige aanpassing aan veranderende behoeftes. Het laat zien hoe bij bestaande gebouwen nieuwe gebruiksmogelijkheden kunnen worden gecreëerd en toont daarmee de toekomstbestendigheid van gebouwen aan.
Vereniging Duitse architecten Architectuurprijs Essen 2023
De Mariakerk is door de Bund Deutscher Architektinnen und Architekten (Vereniging van Duitse architecten) bekroond met de architectuurprijs Essen 2023 in de categorie “verbouwing en herbestemming”. De jury benadrukte dat de verbouwing van een voormalig belangrijk kerkgebouw het mogelijk maakte om dit op een nieuwe manier te gebruiken.
De voordelen van hout in de Mariakerk
Omdat de kerk een monument is, mocht het dak niet worden geopend. Daarom moesten alle bouwonderdelen en het benodigde materieel door de deuren en ramen naar binnen rebracht werden. Bovendien was ook de montage binnen een uitdaging vanwege de krappe omstandigheden. De constructie moest precies aansluiten op de bestaande constructie en daar worden verankerd. Het lage gewicht van de houten onderdelen en de nauwkeurige en flexibele aanpassingsmogelijkheden maakten dit veel makkelijker.
Downloads bij de referentie

Mikado: houtbouw in monumentaal kerkgebouw
September 2022 • Marc Wilhelm Lennartz Downloaden